傳翹
『斷腸新聲』（Đoạn trường tân thanh）、常得別𦤾貝丐𠸜單簡𱺵『傳翹』（Truyện Kiều）、𱺵𠬠傳詩𧵑大詩豪阮攸。低得䀡𱺵傳詩浽㗂一吧察𠓨行經典𥪝文學越南、作品得曰憑𡨸喃、蹺體六八、𠁟 3.254 句。
Đoạn trường tân thanh, thường được biết đến với cái tên đơn giản là Truyện Kiều, là một truyện thơ của đại thi hào Nguyễn Du. Đây được xem là truyện thơ nổi tiếng nhất và xét vào hàng kinh điển trong văn học Việt Nam, tác phẩm được viết bằng chữ Nôm, theo thể lục bát, gồm 3.254 câu.
環境𫥨𠁀 Hoàn cảnh ra đời
固說吶阮攸曰『傳翹』𢖖󠄁欺𠫾使中國（1814-1820）。吏固說吶翁曰𠓀欺𠫾使、固体𠓨曠𡳳時黎頭時西山。[1]說𢖖󠄁󠄁得𡗉𠊛執認欣。[2]𬆄𢖖󠄁󠄁欺𫥨𠁀、『傳翹』得𡗉坭刻印吧流行㢅𠸤。𠄩版印𠸗一現群𱺵版𧵑柳文堂（1871）吧版𧵑維明氏（1872）、調於時𤤰嗣德。[2]
Có thuyết nói Nguyễn Du viết Truyện Kiều sau khi đi sứ Trung Quốc (1814-1820). Lại có thuyết nói ông viết trước khi đi sứ, có thể vào khoảng cuối thời Lê đầu thời Tây Sơn. Thuyết sau được nhiều người chấp nhận hơn. Ngay sau khi ra đời, Truyện Kiều được nhiều nơi khắc in và lưu hành rộng rãi. Hai bản in xưa nhất hiện còn là bản của Liễu Văn Đường (1871) và bản của Duy Minh Thị (1872), đều ở thời vua Tự Đức.
略傳 Lược truyện
作者𪲍論題 Tác giả nêu luận đề
阮攸𨑻說「才命相妒」（才吧命恄僥）𫜵論題捲傳。
Nguyễn Du đem thuyết "tài mệnh tương đố" (tài và mệnh ghét nhau) làm luận đề cuốn truyện.
𤾓𢆥𥪝𡎝𠊛些、𡨸才𡨸命𫩟𱺵恄僥。
Trăm năm trong cõi người ta, chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.𱱇過𠬠局𣷭𣘛、仍條矓𧡊𣻕𤴬疸𢚸。
Trải qua một cuộc bể dâu, những điều trông thấy mà đau đớn lòng.𨓐之彼嗇斯豐、𡗶青慣𢟔𦟐紅打慳。
Lạ gì bỉ sắc tư phong, trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.
姉㛪翠翹 Chị em Thuý Kiều
𠓨曠時𤤰明世宗、𥪝𠬠家庭員外𣱆王固𠀧𠊛𡥵𱺵翠翹（長女）、翠雲（次女）吧王觀（𡥵𤳆𠃝）。𠄩姉㛪翠翹吧翠雲時「每𠊛𠬠𨤔、𱑕分捖𱑕」、扔「𬧺皮才色」時翠翹「吏𱺵份欣」。
Vào khoảng thời vua Minh Thế Tông, trong một gia đình viên ngoại họ Vương có ba người con là Thuý Kiều (trưởng nữ), Thuý Vân (thứ nữ) và Vương Quan (con trai út). Hai chị em Thuý Kiều và Thuý Vân thì "mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười", nhưng "so bề tài sắc" thì Thuý Kiều "lại là phần hơn".
頭𢚸𠄩妸素娥、翠翹𱺵姊、㛪𱺵翠雲。
Đầu lòng hai ả tố nga, Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân.梅骨格、雪精神。每𠊛𠬠𨤔、𱑕分捖𱑕。
Mai cốt cách, tuyết tinh thần. Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.
翹探墓淡仙 Kiều thăm mộ Đạm Tiên
𥪝𠬠吝𠫾掃墓𠓨節清明、欺𠫾過墓淡仙、𠬠「𡎜𡐙邊塘」、翹㐌哭傷吧空𠺌感𧡊愛礙朱𠬠「劫紅顏」、「浽名才色𠬠時」𦓡𣇞低「香𤌋咏腥」。呠𱺵𠬠𡥵𠊛𢀭情感吧精細𢧚翹拱㐌聯感𬧐身分𧵑𨉟吧𧵑仍𠊛婦女吶終。
Trong một lần đi tảo mộ vào tết Thanh minh, khi đi qua mộ Đạm Tiên, một "nấm đất bên đường", Kiều đã khóc thương và không khỏi cảm thấy ái ngại cho một "kiếp hồng nhan", "nổi danh tài sắc một thì" mà giờ đây "hương khói vắng tanh". Vốn là một con người giàu tình cảm và tinh tế nên Kiều cũng đã liên cảm tới thân phận của mình và của những người phụ nữ nói chung.
𤴬疸𠼷分彈婆、
Đau đớn thay phận đàn bà.𠳒哴分薄拱𱺵𠳒終。
Lời rằng phận bạc cũng là lời chung.
金翹﨤攑 Kim Kiều gặp gỡ
拱𥪝𣈜𣋚妬、翹㐌﨤金重、𱺵𠬠𠊛「呠茹簪英」、𱺵伴同門貝王觀、自𱍿㐌「忱傷𥌈𢖵」娘。邊𧣲妬時金重拱𱺵𠊛「𠓨𥪝風雅、𫥨外毫華」。雖𣗓及吶貝僥𠬠𠳒扔𢖖󠄁局﨤攑尼時「情𥪝如㐌、𩈘外群㥋」。接𢖖󠄁吝﨤攑𧘇𱺵䋦相思。
Cũng trong ngày hôm đó, Kiều đã gặp Kim Trọng, là một người "vốn nhà trâm anh", là bạn đồng môn với Vương Quan, từ lâu đã "thầm thương trộm nhớ" nàng. Bên cạnh đó thì Kim Trọng cũng là người "vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa". Tuy chưa kịp nói với nhau một lời nhưng sau cuộc gặp gỡ này thì "tình trong như đã, mặt ngoài còn e". Tiếp sau lần gặp gỡ ấy là mối tương tư.
𠊛兜﨤攑𫜵之、
Người đâu gặp gỡ làm chi,𤾓𢆥別固緣之咍空？
Trăm năm biết có duyên gì hay không?
金重爲相思翹𢧚㐌悁歇哿趣𢝙行𣈜、尋格轉𦤾於𧵆茹翹。𢖖󠄁妬𠇍旬𦝄時金重－翹㐌﨤僥、翹㐌認𠳒金重吧𣱆㐌𢭂𢷮𦁺紀物朱僥。𡗉吝金重拱㦖「越樔」扔翠翹𱺵𠬠𠊛銫稍吧別𡨺𨉟、姑㐌說服得金重䟻待𬧐𣈜𠄩𠊛結婚。
Kim Trọng vì tương tư Kiều nên đã quên hết cả thú vui hàng ngày, tìm cách chuyển đến ở gần nhà Kiều. Sau đó mấy tuần trăng thì Kim Trọng – Kiều đã gặp nhau, Kiều đã nhận lời Kim Trọng và họ đã trao đổi món kỉ vật cho nhau. Nhiều lần Kim Trọng cũng muốn "vượt rào" nhưng Thuý Kiều là một người sắc sảo và biết giữ mình, cô đã thuyết phục được Kim Trọng chờ đợi tới ngày hai người kết hôn.
㐌朱𠓨堛布荆、道從夫𥙩𡨸貞𫜵頭。
Đã cho vào bậc bố kinh, đạo tòng phu lấy chữ trinh làm đầu.𫥨㗰𨑗濮𥪝𣘛、時𡥵𠊛𧘇埃求𫜵之。
Ra tuồng trên bộc trong dâu, thì con người ấy ai cầu làm chi.…
𫏚之柳押花奈、𡀳身𢖮徠搷培固欺！
Vội chi liễu ép hoa nài, còn thân ắt lại đền bồi có khi!𧡊𠳒端正易𦖑、払𪨈添𢘝添爲𱑕分。
Thấy lời đoan chính dễ nghe, chàng càng thêm nể thêm vì mười phân.
翹𬥓身贖仛吧𢭂緣朱翠雲 Kiều bán thân chuộc cha và trao duyên cho Thuý Vân
災禍㐌突兀𨁲𦤾王家𥪝𣅶𠊛少女群當忖𥅞貝䋦情頭。僶𬥓絲㐌𥌦墫𠬠𥑂𨢇𠓨園茹翹耒誣冤朱王翁罪𧶭漏𨢇。𬆄立即、𡇐差衙衝𠓨、撩逆王翁吧王觀𬨠塵茹。𥪝環境淋漓悲怛如丕、翹𢝜沛𠫾𦤾決定𬥓𨉟抵贖仛吧㛪、扔娘空悁𠳒𭉑約貝金重𠓀欺払𧗱遼陽抵𠹾喪注。翠翹㐌𢘾𢚁翠雲𠊝𨉟㨋𠳒𭉑約貝金重。
Tai hoạ đã đột ngột ập đến Vương gia trong lúc người thiếu nữ còn đang thổn thức với mối tình đầu. Thằng bán tơ đã lén chôn một chai rượu vào vườn nhà Kiều rồi vu oan cho Vương ông tội buôn lậu rượu. Ngay lập tức, bọn sai nha xông vào, treo ngược Vương ông và Vương Quan lên trần nhà. Trong hoàn cảnh lâm li bi đát như vậy, Kiều đành phải đi đến quyết định bán mình để chuộc cha và em, nhưng nàng không quên lời hẹn ước với Kim Trọng trước khi chàng về Liêu Dương để chịu tang chú. Thuý Kiều đã nhờ cậy Thuý Vân thay mình trả lời hẹn ước với Kim Trọng.
𢚁㛪、㛪固𠹾𠳒。𱖗𬨠朱姉𥚄耒仕疎。
Cậy em, em có chịu lời. Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.𢭂緣朱㛪歱、娘感𧡊㤕傷朱身分𧵑正𨉟。
Trao duyên cho em xong, nàng cảm thấy xót thương cho thân phận của chính mình.分哰分薄如𪿙、㐌𢝜渃沚花㵢𢙲廊。
Phận sao phận bạc như vôi, đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.喂金郎！咳金郎！催催妾㐌負払自低！
Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang! Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!
由𤴬傷過𢧚翠翹㐌𤴥𠫾𨑗𢬣𠊛親。
Do đau thương quá nên Thuý Kiều đã ngất đi trên tay người thân.
馬監生𧷸翹吧秀婆𨑻𫥨樓凝碧 Mã giám sinh mua Kiều và Tú bà đem ra lầu Ngưng Bích
馬監生呠𱺵「𠬠𠀲風情㐌慣」共貝秀婆𢲫行「𧶭粉𬥓香」、專𠫾𧷸𡛔於各坉𧗱樓青。𧡊翠翹如𱺵𠬠𦁺行𤯆、一決𧷸𧗱貝價400兩鐄、皮外馬監生宣布𱺵𥙩翹𧗱𫜵𱙡。扔𢖖󠄁欺𥙩𠫾事𥪝𤽸𧵑翹、「𡥵螉㐌𤍊塘𠫾𡓃𧗱」。𪝳迻翹𠓨樓青、於低娘㐌被秀婆扒沛接客。娘一決空𠹾、自刎憑刀扔空𣩂。秀婆恍惚卞假𫿒𤮾𢳆、勸翹平靜、哴悉哿只𱺵曉𡍚。婆吶裊翹感𧡊藝妓女𱺵藝辱若時催空沛𫜵𡛤、吧婆仕嫁𫯳朱抵𥙩吏 400 兩鐄。𢖖󠄁妬、秀婆讓步朱娘𫥨於樓凝碧。於坭尼、餒𢖵𠊛親㫻㫻挹膒𥪝、𢚸特別𱺵餒𢖵䋦情𧵑娘貝金重。
Mã giám sinh vốn là "một đứa phong tình đã quen" cùng với Tú Bà mở hàng "buôn phấn bán hương", chuyên đi mua gái ở các chốn về lầu xanh. Thấy Thuý Kiều như là một món hàng ngon, nhất quyết mua về với giá 400 lượng vàng, bề ngoài Mã giám sinh tuyên bố là lấy Kiều về làm vợ. Nhưng sau khi lấy đi sự trong trắng của Kiều, "con ong đã tỏ đường đi lối về". Hắn đưa Kiều vào lầu xanh, ở đây nàng đã bị Tú bà bắt phải tiếp khách. Nàng nhất quyết không chịu, tự vẫn bằng dao nhưng không chết. Tú bà hoảng hốt bèn giả vờ ngọt ngào, khuyên Kiều bình tĩnh, rằng tất cả chỉ là hiểu lầm. Bà nói nếu Kiều cảm thấy nghề kĩ nữ là nghề nhục nhã thì thôi không phải làm nữa, và bà sẽ gả chồng cho để lấy lại 400 lượng vàng. Sau đó, Tú bà nhượng bộ cho nàng ra ở lầu Ngưng Bích. Ở nơi này, nỗi nhớ người thân luôn luôn ấp ủ trong lòng, đặc biệt là nỗi nhớ mối tình của nàng với Kim Trọng.
想𠊛𨑜月盞同、信霜隴仍𣈙矓𣈕䟻。
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng, tin sương luống những rày trông mai chờ.邊𡗶𧣳𣷭巴噅、𬌓𣘈淈𣳮包𣇞朱㗑。
Bên trời góc bể bơ vơ, tấm son gột rửa bao giờ cho phai.㤕𠊛𢭸𨷯𣋚𣈕、橛濃𬪁冷仍埃妬𣇞？
Xót người tựa cửa hôm mai, quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?𡑝萊隔𠇍𣌝𩄎、固欺㭲子㐌𣃣𠊛揞。
Sân Lai cách mấy nắng mưa, có khi gốc tử đã vừa người ôm.
吧餒𢞂𧵑𠊛少女得體現過仍句詩㩫貯𣹓感觸。
Và nỗi buồn của người thiếu nữ được thể hiện qua những câu thơ chất chứa đầy cảm xúc.
𢞂矓𨷯𣷭𣊿𣋚、船埃隰洸𦑃帆賒賒？
Buồn trông cửa bể chiều hôm, thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?𢞂矓𦰟渃㵋沙、花㵢漫莫別𱺵𧗱兜？
Buồn trông ngọn nước mới sa, hoa trôi man mác biết là về đâu?𢞂矓㘨𦹯𱟓𱟓、蹎𩄲𩈘𡐙𠬠𦭷青青。
Buồn trông nội cỏ rầu rầu, chân mây mặt đất một màu xanh xanh.𢞂矓𩙍捲𩈘瀛、𩆢𩆢㗂㳥叫𨒺𧦕𱖗。
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh, ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
餒傷𨉟 Nỗi thương mình
𤯩𠬠𨉟𡧲空間溟濛賒咏妬𢧚欺﨤楚卿、𠬠𡥚固「形容𦃀𱐟、襖巾𪶋揚」吧拱可「文𨤔」、姑如𠊛當𢯛𣩂濧𫼻得梮𦓡空群平靜認𫥨𠳒𬐸詰哨筩𧵑楚卿。
Sống một mình giữa không gian mênh mông xa vắng đó nên khi gặp Sở Khanh, một gã có "hình dong chải chuốt, áo khăn dịu dàng" và cũng khá "văn vẻ", cô như người đang sắp chết đuối vớ được cọc mà không còn bình tĩnh nhận ra lời lừa gạt sáo rỗng của Sở Khanh.
嘆喂！色渃香𡗶、惜朱兜唪落類𦤾低？
Than ôi! Sắc nước hương trời, tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây?
翹𫏚傍信楚卿吧共楚卿遁脫𠺌樓凝碧。姑𱜢㘈𨉟㐌淶𠓨䋥由秀婆張𠻿抵𡨺姑吏永遠於樓青。𣗓及高𧼋賒𢒎時秀婆𦤾吧𣅶尼娘㵋𤑟本質𡥵𠊛楚卿。
Kiều vội vàng tin Sở Khanh và cùng Sở Khanh trốn thoát khỏi lầu Ngưng Bích. Cô nào ngờ mình đã rơi vào lưới do Tú bà giăng sẵn để giữ cô lại vĩnh viễn ở lầu xanh. Chưa kịp cao chạy xa bay thì Tú bà đến và lúc này nàng mới rõ bản chất con người Sở Khanh.
薄情、浽㗂樓青、𠬠𢬣墫別𠇍莄芙蓉！
Bạc tình, nổi tiếng lầu xanh, một tay chôn biết mấy cành phù dung!
被秀婆打、娘𢝜沛𠹾歸服、嚜朱體殼「𦤾風塵、拱風塵如埃」吧感𧡊㤕賒朱正本身𨉟。
Bị Tú bà đánh, nàng đành phải chịu quy phục, mặc cho thể xác "đến phong trần, cũng phong trần như ai" và cảm thấy xót xa cho chính bản thân mình.
欺醒𨢇、𣅶殘更、𪮞𨉟、𨉟吏傷𨉟㤕賒。
Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh, giật mình, mình lại thương mình xót xa.
翹﨤束生 Kiều gặp Thúc sinh
束生雖㐌固𱙡𱺵宦姐扔拱𱺵𠊛「慕㗂翹兒」自𱍿。束生𥪝作品尼固𨤰𱺵固演變情感、心思𫼳性𧵑𡥵𠊛𥪝「𠁀常」一、渚空格調𡗉如仍人物恪𥪝作品。世界𧵑束生𱺵世界𧵑耽迷吧𱺵使者風流𧵑情欲。𣗓固𠬠「𠎬男兒」𱜢𥪝『傳翹』固格𥆾㨢𬌓身𧵑翹𬨠尋審美如束生。
Thúc sinh tuy đã có vợ là Hoạn thư nhưng cũng là người "mộ tiếng Kiều nhi" từ lâu. Thúc sinh trong tác phẩm này có lẽ là có diễn biến tình cảm, tâm tư mang tính của con người trong "đời thường" nhất, chứ không cách điệu nhiều như những nhân vật khác trong tác phẩm. Thế giới của Thúc sinh là thế giới của đam mê và là sứ giả phong lưu của tình dục. Chưa có một "đấng nam nhi" nào trong Truyện Kiều có cách nhìn nâng tấm thân của Kiều lên tầm thẩm mĩ như Thúc sinh.
𤑟𦭷𥪝玉𤽸玡！𪠗𪠗𠻿𤒘𠬠座天然。
Rõ màu trong ngọc trắng ngà! Dày dày sẵn đúc một toà thiên nhiên.
由丕翹㐌𫻎𤯩吧自信欣𧗱將來數分𧵑𨉟。𠄩𠊛𢝙𨤔邊僥「意合心頭」。
Do vậy Kiều đã ham sống và tự tin hơn về tương lai số phận của mình. Hai người vui vẻ bên nhau "ý hợp tâm đầu".
欺香𣋽欺茶曥、盤圍點渃塘絲和彈。
Khi hương sớm khi trà trưa, bàn vây điểm nước đường tơ hoạ đàn.
束生㐌贖翠翹𫥨𠺌樓青。雖然、爲𱺵𡛔樓青翹㐌空得束翁、仛𧵑束生、承認。束翁㐌迻翹𬨠官察處。
Thúc sinh đã chuộc Thuý Kiều ra khỏi lầu xanh. Tuy nhiên, vì là gái lầu xanh Kiều đã không được Thúc ông, cha của Thúc sinh, thừa nhận. Thúc ông đã đưa Kiều lên quan xét xử.
風雷浽陣𢱎𢱎、𥘀𢚸㥋𬪁併排分𢺹。
Phong lôi nổi trận bời bời, nặng lòng e ấp tính bài phân chia. 決𬆄辯白𠬠皮、𠰺朱𦟐粉吏𧗱樓青！
Quyết ngay biện bạch một bề, dạy cho má phấn lại về lầu xanh!
翹甘心𠹾劫𡤠𨳒抵得享幸福安平𧵑家庭、雖空得𠓻捖貝束生。空𠹾𢮿𧗱樓青𢧚吏添𠬠吝𡛤翹﨤境困苦。
Kiều cam tâm chịu kiếp lẽ mọn để được hưởng hạnh phúc yên bình của gia đình, tuy không được trọn vẹn với Thúc Sinh. Không chịu quay về lầu xanh nên lại thêm một lần nữa Kiều gặp cảnh khốn khổ.
𠰺哴：「據法加刑！」𠀧𣘃縶吏𠬠莄牡丹。
Dạy rằng: "Cứ phép gia hình!" Ba cây chập lại một cành mẫu đơn.分𢝜之噉叫冤、桃𤸫𤷄𦟐柳散作𣮮。
Phận đành chi dám kêu oan, đào hoen quẹn má liễu tan tác mày.𠬠𡑝𡍚𡋥㐌𣹓、𦎛𢣻渃水枚𤷍𨈒霜。
Một sân lầm cát đã đầy, gương lờ nước thuỷ mai gầy vóc sương.
𧡊束生𤴬苦欺𧡊翹爲𨉟𦓡﨤難、官其㐌朱翹𫜵𠬠排詩排𤍊餒念。讀詩𧵑翹、位官𠸦𠿿耒勸束翁𢧚㢅量執認翹、吏朱𣘊聘禮𡠣吀。𢘾勢、翹脫劫青樓扔𣗓得包𱍿時娘吏縸禍貝宦姐、𱙡哿𧵑束生。
Thấy Thúc sinh đau khổ khi thấy Kiều vì mình mà gặp nạn, quan kia đã cho Kiều làm một bài thơ bày tỏ nỗi niềm. Đọc thơ của Kiều, vị quan khen ngợi rồi khuyên Thúc ông nên rộng lượng chấp nhận Kiều, lại cho đồ sính lễ cưới xin. Nhờ thế, Kiều thoát kiếp thanh lâu nhưng chưa được bao lâu thì nàng lại mắc vạ với Hoạn Thư, vợ cả của Thúc Sinh.
翹吧宦姐 Kiều và Hoạn Thư
欺別𡀯、仛束生浽𢚷𠾕㨋翹𠭤𧗱坉𫇰、扔欺認𧡊翠翹心魂德行吏才色捖全、固才𫜵詩、仛𧵑束生拱𢝜承認翹。
Khi biết chuyện, cha Thúc sinh nổi giận đòi trả Kiều trở về chốn cũ, nhưng khi nhận thấy Thuý Kiều tâm hồn đức hạnh lại tài sắc vẹn toàn, có tài làm thơ, cha của Thúc sinh cũng đành thừa nhận Kiều.
傷爲行、重爲才、束翁催拱揲𠳒風波。
Thương vì hạnh, trọng vì tài, Thúc ông thôi cũng dẹp lời phong ba.
翹㐌共束生𠁸𠬠𢆥𠖿吧吻㫻勸束生𧗱探𱙡哿宦姐、𣱆吻𣗓固𡥵終𢖖󠄁𡗉𢆥𤯩共僥。𢖖󠄁轉𠫾探吧𢮿𠭤吏﨤翹、束生空㘈哴宦姐㐌差家人𠫾𤎕塘㴜抵扒翠翹𧗱查𠳨。翠翹被洒𫇿迷扒𫼳𠫾、群𤗆𠊛𥪝茹𣅶妬據𢣸姑被𣩂𪸔𢖖󠄁陣火患。翹𠭤成侍婢茹宦姐貝丐𠸜𱺵花奴。𣅶束生𧗱茹、𥆾𧡊翠翹被扒𫥨嘲𨉟、「魄落魂嘌」、払認𫥨哴𨉟縸𬐸𧵑𱙡哿。宦姐㐌扒翹沛候下、打彈朱𩛷席𧵑𠄩𱙡𫯳。打彈𦓡心狀𧵑翹𤴬疸吧窒𢞂粑。
Kiều đã ở cùng Thúc sinh suốt một năm ròng và vẫn luôn khuyên Thúc sinh về thăm vợ cả Hoạn thư, họ vẫn chưa có con chung sau nhiều năm sống cùng nhau. Sau chuyến đi thăm và quay trở lại gặp Kiều, Thúc sinh không ngờ rằng Hoạn thư đã sai gia nhân đi tắt đường biển để bắt Thuý Kiều về tra hỏi. Thuý Kiều bị tưới thuốc mê bắt mang đi, còn mọi người trong nhà lúc đó cứ ngỡ cô bị chết cháy sau trận hoả hoạn. Kiều trở thành thị tì nhà Hoạn thư với cái tên là Hoa Nô. Lúc Thúc sinh về nhà, nhìn thấy Thuý Kiều bị bắt ra chào mình, "phách lạc hồn xiêu", chàng nhận ra rằng mình mắc lừa của vợ cả. Hoạn thư đã bắt Kiều phải hầu hạ, đánh đàn cho bữa tiệc của hai vợ chồng. Đánh đàn mà tâm trạng của Kiều đau đớn và rất buồn bã.
𦊚絏如哭如炭、遣𠊛𥪝席拱散捏𢚸。
Bốn dây như khóc như than, khiến người trong tiệc cũng tan nát lòng. 拱𥪝𠬠㗂絲同、𠊛外唭𦬻、𠊛𥪝哭忱。
Cũng trong một tiếng tơ đồng, người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm.
勢耒、由𧡊翹哭𡗉、束生𠸒宦姐查考爲理由之。翠翹曰詞開吶哴爲仛被冤牽、沛𬥓𨉟吧被𬐸𠓨樓青、𢖖󠄁妬固𠊛贖𫥨𫜵𱙡、耒𫯳𠫾咏、娘被扒迻𠓨𨷯茹官。心狀窒𢢇辱、𣊾𣇞只懞得𠓨𫷨修朱脫𧴱塵。讀詞開歱、宦姐同意朱花奴𠓨觀音閣𢖖󠄁園抵劄經。寔𫥨、宦姐打翹窒𡗉、阮攸描寫𧗱「杶慳」𧵑宦姐𱺵「珥如苝、𥘀如鈘」。宦姐㐌應處蹺常情現有𧵑民間、𱺵「𡭧胣僤婆、慳𡀢時拱𠊛些常情」、「𫯳終、𣗓易埃朝朱埃」。宦姐𫩟嘹破𥒮絏絲𡧲翹吧束生、𫜵翹𫥨𠫾𠬠格自願。翹遁𠺌觀音閣吧㐌﨤娓覺緣。婆㐌朱翹𨖅於暫茹薄婆、𠬠佛子常咍𨆢𬧐𫷨。埃㘈「薄婆共貝秀婆同門」、薄婆㐌勸翹𥙩𡥙𨉟𱺵薄幸。過𢬣薄幸、𠬠吝𡛤翹吏被𬥓𠓨樓青。
Thế rồi, do thấy Kiều khóc nhiều, Thúc sinh bảo Hoạn thư tra khảo vì lí do gì. Thuý Kiều viết tờ khai nói rằng vì cha bị oan khiên, phải bán mình và bị lừa vào lầu xanh, sau đó có người chuộc ra làm vợ, rồi chồng đi vắng, nàng bị bắt đưa vào cửa nhà quan. Tâm trạng rất tủi nhục, bây giờ chỉ mong được vào chùa tu cho thoát nợ trần. Đọc tờ khai xong, Hoạn thư đồng ý cho Hoa Nô vào Quan Âm các sau vườn để chép kinh. Thực ra, Hoạn thư đánh Kiều rất nhiều, Nguyễn Du miêu tả về "đòn ghen" của Hoạn thư là "nhẹ như bấc, nặng như chì". Hoạn thư đã ứng xử theo thường tình hiện hữu của dân gian, là "chút dạ đàn bà, ghen tuông thì cũng người ta thường tình", "chồng chung, chưa dễ ai chiều cho ai". Hoạn thư khéo léo phá vỡ dây tơ giữa Kiều và Thúc sinh, làm Kiều ra đi một cách tự nguyện. Kiều trốn khỏi Quan Âm các và đã gặp vãi Giác Duyên. Bà đã cho Kiều sang ở tạm nhà Bạc bà, một Phật tử thường hay lui tới chùa. Ai ngờ "Bạc bà cùng với Tú bà đồng môn", Bạc bà đã khuyên Kiều lấy cháu mình là Bạc Hạnh. Qua tay Bạc Hạnh, một lần nữa Kiều lại bị bán vào lầu xanh.
翹﨤徐海 Kiều gặp Từ Hải
於樓青、翹「唅䔲𠸂𨐮」𤯩局𤯩污辱。𠬠𣈜惵𡗶、固𠬠𠊛客踦過𨔈、妬𱺵徐海、𠬠英雄淩名時妬：「𩯁𤞻𦛜燕𣮮𧍋、𦠘𠄼𡬷㢅、身𱑕𡱩高」。才能払非常、「堂堂𠬠𠎬英毫、棍拳欣飭略韜𠁟才」。「𠄩邊共𥆁𠄩𢚸共𢛨」、吧徐海贖翹𧗱坉樓𥢆。𤯩貝僥得姅𢆥、徐海吏「動𢚸𦊚方」、㦖𫥨坭邊陲征戰。翠翹㦖吀𠫾共扔徐海空朱𠫾。
Ở lầu xanh, Kiều "ngậm đắng nuốt cay" sống cuộc sống ô nhục. Một ngày đẹp trời, có một người khách ghé qua chơi, đó là Từ Hải, một anh hùng lừng danh thời đó: "Râu hùm hàm én mày ngài, vai năm tấc rộng, thân mười thước cao". Tài năng chàng phi thường, "đường đường một đấng anh hào, côn quyền hơn sức lược thao gồm tài". "Hai bên cùng liếc hai lòng cùng ưa", và Từ Hải chuộc Kiều về chốn lầu riêng. Sống với nhau được nửa năm, Từ Hải lại "động lòng bốn phương", muốn ra nơi biên thuỳ chinh chiến. Thuý Kiều muốn xin đi cùng nhưng Từ Hải không cho đi.
娘哴：「分𡛔𡨸從、払𠫾妾拱𠬠𢚸吀𠫾」。
Nàng rằng: "Phận gái chữ tòng, chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi". 徐哴：「心腹相知、哰𣗓脫𠺌女兒常情？」
Từ rằng: "Tâm phúc tương tri, sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?"
𥪝𣅶徐海𠫾征戰、娘於茹𢖵𬧐佈媄𢡠㐌「䏧瑁𩯀霜」、群㛪翠雲𢡠當「𢬣捧𢬣𫼳」𢝙緣貝金重。徐海𢖖󠄁妬㐌戰勝𠭤𧗱、𫼳兵將𬧐迍翹𫜵禮于歸。
Trong lúc Từ Hải đi chinh chiến, nàng ở nhà nhớ tới bố mẹ chắc đã "da mồi tóc sương", còn em Thuý Vân chắc đang "tay bồng tay mang" vui duyên với Kim Trọng. Từ Hải sau đó đã chiến thắng trở về, mang binh tướng tới đón Kiều làm lễ vu quy.
翹報恩報怨 Kiều báo ân báo oán
𣅶𢝙𢜠拱𱺵𣅶翠翹擬𦤾仍𣈜「寒微」、娘計歇𤗆𡀯朱徐海吧㦖固事「恩搷怨㨋」。薄婆、薄幸、楚卿、…調被𠹾加刑、群仍位師㐌𢴇扡翹𥪝𩂀患難調得賞。𥢆宦姐𢘾𫩟吶「哴碎𡭧分僤婆、慳𡀢時拱𠊛些常情」、𢧚得赦。𢖖󠄁妬翹固﨤娓覺緣、得娓報哴𠄼𢆥𡛤𠄩𠊛仕﨤僥爲翹群沛𱱇過𡗉吝嘽𣗓團聚𬆄得貝家庭。
Lúc vui mừng cũng là lúc Thuý Kiều nghĩ đến những ngày "hàn vi", nàng kể hết mọi chuyện cho Từ Hải và muốn có sự "ân đền oán trả". Bạc bà, Bạc Hạnh, Sở Khanh,... đều bị chịu gia hình, còn những vị sư đã giúp đỡ Kiều trong cơn hoạn nạn đều được thưởng. Riêng Hoạn Thư nhờ khéo nói "rằng tôi chút phận đàn bà, ghen tuông thì cũng người ta thường tình", nên được tha. Sau đó Kiều có gặp vãi Giác Duyên, được vãi báo rằng năm năm nữa hai người sẽ gặp nhau vì Kiều còn phải trải qua nhiều lận đận chưa đoàn tụ ngay được với gia đình.
翹自刎 Kiều tự vẫn
胡宗憲𱢤𣇞𱺵𠬠官總督𧵑朝廷、𫼳任務𦤾勸解徐海投降吧歸服朝廷。胡宗憲㐌排謀𧷸贖翠翹、打𠓨𫻎㦖固𠬠局𤯩「安平」𧵑婦女、娘㐌實胣信𠊛吧嘌𢚸𦖑蹺胡宗憲𧗱說服徐海𫥨降。
Hồ Tôn Hiến bấy giờ là một quan tổng đốc của triều đình, mang nhiệm vụ đến khuyên giải Từ Hải đầu hàng và quy phục triều đình. Hồ Tôn Hiến đã bày mưu mua chuộc Thuý Kiều, đánh vào ham muốn có một cuộc sống "an bình" của phụ nữ, nàng đã thật dạ tin người và xiêu lòng nghe theo lời Hồ Tôn Hiến về thuyết phục Từ Hải ra hàng.
𨑗爲渃、𨑜爲茹、𠬠𱺵得孝𠄩𱺵得忠。
Trên vì nước, dưới vì nhà, một là đắc hiếu hai là đắc trung.
徐海㐌紛紜：
Từ Hải đã phân vân:
𠬠𢬣𨠳𥩯基圖、𱢤𱍿𣷭楚瀧吳縱橫。
Một tay gây dựng cơ đồ, bấy lâu bể Sở sông Ngô tung hoành.抪身𧗱貝朝廷、降臣𢣻咾分𨉟𫥨兜。
Bó thân về với triều đình, hàng thần lơ láo phận mình ra đâu.襖襜𦀾𫃚𥙩僥、𠓨掄𫥨儈公侯𦓡之。
Áo xiêm ràng buộc lấy nhau, vào luồn ra cúi công hầu mà chi.哰憑𥢆𠬠邊陲、飭尼㐌易𫜵之得僥。
Sao bằng riêng một biên thuỳ, sức này đã dễ làm gì được nhau.擉𡗶𢭴渃嚜𠱋、𫆡卬𱜢別𨑗頭固埃。
Chọc trời khuấy nước mặc dầu, dọc ngang nào biết trên đầu có ai.
𢖖󠄁妬、胡宗憲㐌乘機包圍。𥆾𧡊徐海、翠翹定𨦭𬧐抵自刎扔払被縸謀吧㐌𣩂𨅸𡧲塘。翠翹感𧡊悔惜吧𠇁伆本身：
Sau đó, Hồ Tôn Hiến đã thừa cơ bao vây. Nhìn thấy Từ Hải, Thuý Kiều định lao tới để tự vẫn nhưng chàng bị mắc mưu và đã chết đứng giữa đàng. Thuý Kiều cảm thấy hối tiếc và dằn vặt bản thân:
𩈘𱜢矓𧡊僥低？咃憭𤯩𣴜𠬠𣈜貝僥！
Mặt nào trông thấy nhau đây? Thà liều sống thác một ngày với nhau!
胡宗憲當柁勝㐌押翹沛「侍宴𨑜幔」、翠翹㐌哭傷吧吀得𫼳徐海𠫾墫拮。胡宗憲㐌執認朱「稿葬遺形邊瀧」。別娘𠐞彈、胡宗憲扒娘沛𨔈、翹㐌體現餒𢚸𨉟過㗂彈：
Hồ Tôn Hiến đang đà thắng đã ép Kiều phải "thị yến dưới màn", Thuý Kiều đã khóc thương và xin được mang Từ Hải đi chôn cất. Hồ Tôn Hiến đã chấp nhận cho "cảo táng di hình bên sông". Biết nàng giỏi đàn, Hồ Tôn Hiến bắt nàng phải chơi, Kiều đã thể hiện nỗi lòng mình qua tiếng đàn:
𠬠弓𩙍慘𩄎愁、𦊚絏㳶𧖱𠄼頭𢭫𢬣！
Một cung gió thảm mưa sầu, bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay! 蟡吟猿𧩓𱜢齊、𢯰𦖻胡拱絪𣮮淶珠。
Ve ngâm vượn hót nào tày, lọt tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu.
𤏬𣋚𢖖󠄁、抵𠬉𠳒談笑𧗱𨉟、胡宗憲㐌檊𬆄翹朱𠊛土官。𨑗𡥵船、翹𢖵𬧐𠳒𧵑淡仙𠸗㐌吶貝𨉟𥪝夢「瀧錢塘仕𭉑㗅𧗱𢖖󠄁」、娘㐌決定𬦮𬺗瀧自沈。
Sáng hôm sau, để tránh lời đàm tiếu về mình, Hồ Tôn Hiến đã gán ngay Kiều cho người thổ quan. Trên con thuyền, Kiều nhớ tới lời của Đạm Tiên xưa đã nói với mình trong mộng "Sông Tiền Đường sẽ hẹn hò về sau", nàng đã quyết định nhảy xuống sông tự trầm.
金重𠫾尋翹 Kim Trọng đi tìm Kiều
𧗱份金重、𢖖󠄁欺護喪注歱、𢮿𠭤吏時別信家庭翹﨤難、翹㐌𬥓𨉟贖仛。金重𤴬㤕。
Về phần Kim Trọng, sau khi hộ tang chú xong, quay trở lại thì biết tin gia đình Kiều gặp nạn, Kiều đã bán mình chuộc cha. Kim Trọng đau xót.
𢪱𨉟捤𩙍𣻆𩄎、淫湜湥玉矧悇魂枚。
Vật mình vẫy gió tuôn mưa, dầm dề giọt ngọc thẫn thờ hồn mai. 𤴬𠾕段𤴥𠾕催。醒𫥨吏哭、哭耒吏迷。
Đau đòi đoạn ngất đòi thôi. Tỉnh ra lại khóc, khóc rồi lại mê.
𤗆𠊛𥪝茹勸干歇𨤰、払𦖑蹺𠳒吲𧵑翹吧迍仛媄翹共翠雲𨖅茹𢟙𢥈奉養、同時吻迻信尋檢娘𬨢坭。雖「漊緣㵋」扔払吏「彊𢀭情𠸗」。王觀吧金重𢖖󠄁妬調杜達吧𫜵官。𢖖󠄁𡗉𣈜𣎃尋檢時𠄩𠊛㵋𪭴邏得通信𧵑翠翹𱺵㐌沈𨉟𨑜瀧錢塘。𫥨𦤾瀧、𤗆𠊛﨤娓覺緣於妬、得別𱺵翠翹㐌得婆救命𧗱扏𫼳。𢖖󠄁妬、𤗆𠊛得引𧗱﨤吏娘翹、「𢜠𢜠𢢇𢢇」。
Mọi người trong nhà khuyên can hết lẽ, chàng nghe theo lời dặn của Kiều và đón cha mẹ Kiều cùng Thuý Vân sang nhà chăm lo phụng dưỡng, đồng thời vẫn đưa tin tìm kiếm nàng khắp nơi. Tuy "sâu duyên mới" nhưng chàng lại "càng giàu tình xưa". Vương Quan và Kim Trọng sau đó đều đỗ đạt và làm quan. Sau nhiều ngày tháng tìm kiếm thì hai người mới dò la được thông tin của Thuý Kiều là đã trầm mình dưới sông Tiền Đường. Ra đến sông, mọi người gặp vãi Giác Duyên ở đó, được biết là Thuý Kiều đã được bà cứu mạng về cưu mang. Sau đó, mọi người được dẫn về gặp lại nàng Kiều, "mừng mừng tủi tủi".
團聚 Đoàn tụ
𢖖󠄁𱑕𠄼𢆥流落、翠翹㐌𠭤𧗱團圓貝家庭。扔娘正𱺵𠊛𢜝役團圓欣埃哿。𥪝役再遇尼、翠雲正𱺵𠊛頭先㐌𬨠㗂𢱔𠓨朱姉。扔𥪝𣎀﨤吏𧘇、翠翹㐌心事貝金重。
Sau mười lăm năm lưu lạc, Thuý Kiều đã trở về đoàn viên với gia đình. Nhưng nàng chính là người sợ việc đoàn viên hơn ai cả. Trong việc tái ngộ này, Thuý Vân chính là người đầu tiên đã lên tiếng vun vào cho chị. Nhưng trong đêm gặp lại ấy, Thuý Kiều đã tâm sự với Kim Trọng.
身殘𢭬濁𢵱沖、𱺵𢘾君子恪𢚸𠊛些。
Thân tàn gạn đục khơi trong, là nhờ quân tử khác lòng người ta.
娘𥱬認𬌓𢚸𧵑金重扔自𧡊𨉟空群稱當貝払𡛤。雖辭挃役結婚貝金重、雙翹願哴𠄩𠊛仕𠭤成伴知己坭句詩㗂彈、「拯𥪝𧜖𩠴、拱外琴詩」。阮攸㐌寄𧃃全部世界觀𧵑𨉟𧗱社會封建𣅶妬過各句詩認察𧗱局𠁀流落𧵑翠翹。
Nàng ghi nhận tấm lòng của Kim Trọng nhưng tự thấy mình không còn xứng đáng với chàng nữa. Tuy từ chối việc kết hôn với Kim Trọng, song Kiều nguyện rằng hai người sẽ trở thành bạn tri kỉ nơi câu thơ tiếng đàn, " chẳng trong chăn gối, cũng ngoài cầm thơ". Nguyễn Du đã gửi gắm toàn bộ thế giới quan của mình về xã hội phong kiến lúc đó qua các câu thơ nhận xét về cuộc đời lưu lạc của Thuý Kiều.
𡄎咍𨷈事在𡗶、𡗶其㐌扒𫜵𠊛固身。
Ngẫm hay muôn sự tại trời, trời kia đã bắt làm người có thân. 扒風塵沛風塵、朱清高㵋得份清高。
Bắt phong trần phải phong trần, cho thanh cao mới được phần thanh cao.
各人物𥪝『傳翹』 Các nhân vật trong Truyện Kiều
| 人物 Nhân vật |
𦠘𠻀𥪝作品 Vai trò trong tác phẩm |
|---|---|
| 王翁 Vương ông |
仛𧵑王翠翹、王翠雲吧王觀。𥪝「金雲翹傳」回𠬠吶翁𠸜𱺵王兩松、表字𱺵子貞扔𥪝婚書（文約結婚時𠸗）由王翠翹曰於回𠄼時吏𥱬翁𠸜𱺵王章。茹翁於北京。 Cha của Vương Thuý Kiều, Vương Thuý Vân và Vương Quan. Trong "Kim Vân Kiều truyện" hồi một nói ông tên là Vương Lưỡng Tùng, biểu tự là Tử Trinh nhưng trong hôn thư (văn ước kết hôn thời xưa) do Vương Thuý Kiều viết ở hồi năm thì lại ghi ông tên là Vương Chương. Nhà ông ở Bắc Kinh. |
- 王翁（義𱺵「翁𣱆王」）：仛𧵑王翠翹、王翠雲吧王觀。𥪝「金雲翹傳」咴𠬠吶翁𠸜𱺵王兩松、表字𱺵子貞仍𥪝婚書（文約結婚時𠸗）由王翠翹曰於咴𢆥時又記翁𠸜𱺵「王章」。家翁於北京。
- 王婆（Vương bà、固義𱺵「婆𣱆王」、噲蹺𣱆𧵑重）：𱙡𧵑王翁。咴𠬠𧵑「金雲翹傳」吶婆𣱆京仍𥪝婚書由王翠翹曰於咴𢆥又記婆𣱆何。
- 翠翹：𣱆𠸜低妬𱺵王翠翹。長女𧵑王翁、王婆、姉哿𧵑王翠雲吧王觀。欺翠翹𫜵女婢𥪝宦府得宦夫人噠朱𠸜𱺵花奴。欺翹𠓨於𥪝觀音各固道效𱺵濯泉。蹺「金云翹傳」時個𠸜濯泉𱺵由束生噠朱翠翹蹺要求𧵑宦姐。
- 翠雲：𣱆𠸜𪠗妬𱺵王翠雲。次女𧵑王翁、王婆、㛪𡛔𧵑王翠翹、姉𠄩𧵑王觀。
- 王觀：𡥵𤳆𠃝𧵑王翁、王婆、㛪𧵑王翠雲吧王翠翹。
- 淡仙：蹺「金雲翹傳」、淡仙固𣱆𠸜低妬𱺵劉淡仙。
- 金重：蹺「金雲翹傳」、金重固表字𱺵千里。
- 僶半絲
- 馬監生（義𱺵「監生𣱆馬」)：蹺「金雲翹傳」、馬監生固𣱆𠸜𪠗妬𱺵馬龜。
- 秀婆（固義𱺵「婆秀」）：蹺「金雲翹傳」、秀婆固𣱆𠸜低妬𱺵馬秀。
- 楚卿
- 束生（義𱺵「書生𣱆束」）、群得噲𱺵「撞束」、「束生員」、義𱺵「生員𣱆束」、「束郎」（義𱺵「幢束」）𥪝「傳翹」只得噲憑𣱆、空吶𠸜𱺵夷。蹺「金雲翹傳」束生固𣱆𠸜𪠗妬𱺵「束守」、表字𱺵其心。
- 宦姐（固義𱺵「姉宦」）：𱙡𧵑束生。𥪝「金雲翹傳」宦書得噲𱺵「宦小姐」（義𱺵「小姐𣱆宦）或「宦氏」（義𱺵「𣱆宦」）、「金雲翹傳」吧「傳翹」調空吶人物𠸜𱺵夷。
- 宦夫人：媄𧵑宦姐。
- 束翁（義𱺵「翁𣱆束」）：仛𧵑束生。
- 犬：蹺「金雲翹傳」、犬固𣱆𠸜𪠗妬𱺵宦犬。
- 鷹：蹺「金雲翹傳」、鷹固𠸜𪠗妬𱺵宦鷹。
- 覺緣：尼姑觀音閣。
- 薄婆（義𱺵「婆𣱆薄」)
- 薄幸
- 徐海
- 胡宗憲（Hồ Tôn Hiến）：𠸜𠊛尼蹺音漢越標準現代時沛讀𱺵「Hồ Tông Hiến」。
| 包𠁟內容 CC BY-SA 自排『Truyện Kiều』𨑗威其陛呧阿㗂越（各作者 | oldid: n/a） |